Gemeenteraadsverkiezingen: terug- en vooruitkijken

Op maandag 14 maart tot en met woensdag 16 maart 2022 vinden de volgende gemeenteraadsverkiezingen plaats. In totaal doen 13 politieke partijen mee aan de gemeenteraadsverkiezingen voor de gemeente Sittard-Geleen. Wie zijn het en wat willen de partijen bereiken? Platform 046 heeft een aantal vragen samengesteld en aan de fractieleiders voorgelegd. In dit laatste artikel: Waar kijk je in 2018-2022 op terug? Waar kijk je voor 2022-2026 naar vooruit?

Deze week hebben een aantal artikels elkaar opgevolgd met het antwoord van de fractieleiders op een vraagstelling. Wij hebben ervoor gekozen om het antwoord ongewijzigd over te nemen, zodat de inhoud van de gegeven reactie van de partij niet wijzigt.

Helaas hebben wij geen terugkoppeling van GroenLinks en Lokaal Sittard-Geleen-Born mogen ontvangen, zodat de visie van deze partijen niet in dit artikel terug zullen komen.

De overige artikels gingen over:

• Voorzieningen van (wijk)centra
• Huisvesting en woningbouw
• Milieu en verduurzaming
• Gemeentelijke bestuurscultuur

In de gegeven antwoorden wordt vaak verwezen naar termen die bij de politieke partijen goed bekend zijn, maar niet voor iedereen even duidelijk is. In onze woordenlijst worden veelgebruikte definities nader verklaard.

Kijk ook naar onze enquête over de gemeenteraadsverkiezingen in de gemeente Sittard-Geleen.

CDA

2018-2022: Ik kijk terug op een bijzondere periode waarin het CDA zowel in de oppositie als in de coalitie zat. Ik kijk ook terug op een periode waarin veel is gebeurd. In willekeurige volgorde en niet uitputtend: een stabiele begroting, besluitvorming met betrekking tot bestuurlijke en ambtelijke huisvesting, de Transformatievisie Wonen, de Toekomstvisie 2030, de start van een nieuwe Omgevingsvisie, de afronding van Zitterd Revisited, de herstructurering van Geleen Zuid, de impulsaanpak voor het centrum Geleen, de stadslabs, het plan GL1, de oprichting van het participatiebedrijf VIDAR, Jeugdlintje, het Toon Hermans Theater, de positieve evaluatie over het muziekonderwijs, de aanpak van het onderhoudsniveau in de stad, studentenhuisvesting in de DSM torens, de voortgang rond het Anker en in één zin: de afronding van het coalitieakkoord.

2022-2026: Uiteraard kijk ik vooruit naar de uitvoering van de zaken die in 2018-2022 in de steigers zijn gezet. Daarmee wordt een versterking zichtbaar van het historische en innovatieve centrum van onze stad, evenals een verandering van het woonklimaat zichtbaar wordt. Ook kijk ik vooruit om weer een volgende stap te zetten in de verdere verbetering van het cultuurprofiel en de verbindingen tussen de vele sportverenigingen. Samen hebben we de komende jaren de zorg om betaalbare woningen te realiseren voor starters en jonge gezinnen. Dat geldt in gelijke mate voor onze senioren waarvoor weinig passend aanbod is en die als gevolg daarvan ongewild de doorstroom op de woningmarkt bemoeilijken. Het leeuwendeel van onze inwoners, óók onze jeugd, draagt elk op een eigen manier bij aan de versteviging van het fundament van onze lokale samenleving. Daarbij moeten we oog hebben voor wie daar niet toe in staat is en eenzaamheid op de loer ligt. Het opsporen en voorkomen hiervan heeft voor ons een hoge prioriteit. Corona heeft eens te meer duidelijk gemaakt hoe belangrijk dit is. Vroeg signaleren, laagdrempelige hulp en voldoende plekken om elkaar te kunnen ontmoeten zijn belangrijke voorwaarden om de problemen als gevolg daarvan te bestrijden. Op wijk- en dorpsniveau willen we zorgen voor voldoende voorzieningen en recreatieve mogelijkheden waar jongeren op een positieve manier hun energie kwijt kunnen.

Niet iedereen kan meekomen in de snelheid waarmee de digitalisering van de maatschappij zich voltrekt. Het CDA vindt het daarom belangrijk dat de gemeente met gastvrij menselijk contact voor iedereen bereikbaar is. Bij voorkeur bij één loket om te voorkomen dat we inwoners van het kastje naar de muur sturen.

Corona heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk de leefbaarheid van en in je directe omgeving is. De aandacht daarvoor en het bewustzijn daarover is sinds maart 2020, toen de pandemie uitbrak, alleen maar groter geworden. Ook in onze stad Sittard-Geleen.

D66

2018-2022: Politiek actief zijn betekent ook samenwerken, verschillen overbruggen en elkaar proberen te vinden. Dat is onze insteek in de gemeenteraad van Sittard-Geleen, ongeacht de rol die we daarin spelen als coalitie- of oppositiepartij.

D66 heeft in de periode 2014-2018 bewezen een betrouwbare coalitiepartner te zijn, die ook bestuurlijke verantwoordelijkheid durft te nemen. Ook als oppositiepartij, in de periode 2018- 2022, hebben wij bewust gekozen voor een positief-kritische en opbouwende rol, met oog voor het algemeen belang van onze gemeente.

Wat hebben we bereikt in de periode 2018-2022? Om onze doelen te bereiken hebben wij de voorbije raadsperiode een aantal moties en amendementen ingediend. Veel daarvan konden rekenen op een brede steun en zijn dus aangenomen. Voorbeelden daarvan zijn:

• Beter inzicht in de financiële positie van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg.
• Actieprogramma vrijetijdseconomie Sittard-Geleen 2020-2022.
• Beperking planschaderisico indieners planschade windturbines.
• Motie P&C-cyclus (redactie: planning & control) gemeenschappelijke regelingen.
• Dag- en nachtopvang voor jongeren.

Soms hebben we helaas wat langer moeten wachten op honorering van onze wensen. Zo hebben we al in juni 2013 een motie ingediend waarin we ondernemers een vrije keuze wilden geven om hun winkels elke zondag open te stellen. Destijds stemden alle partijen in de gemeenteraad nog tegen dit voorstel. In december 2021 is de winkeltijdenverordening uiteindelijk alsnog aangepast om dit mogelijk te maken. In een aantal dossiers heeft D66 in de periode 2018-2022 de samenwerking opgezocht met andere partijen in de raad. Enkele voorbeelden daarvan zijn: toetreding tot de Euregio Rijn-Maas Noord, bescherming van historisch erfgoed, bijverdienen in de bijstand en promotie Pinkpop- en mijnverleden Geleen.

2022-2026: Waar gaan we voor in de periode 2022-2026? Naast het eerder reeds genoemde, wil D66 in 2026 terug kunnen kijken op een periode waarin de positie van Sittard-Geleen binnen de Euregio is versterkt door intensievere en actievere samenwerking binnen de reeds bestaande samenwerkingsverbanden. Om de potentie van Sittard-Geleen tot volle wasdom te laten komen, moeten we over de grenzen heen denken. Dat betekent actief samenwerken binnen de Euregio Maas-Rijn. Zo zorgen we voor Euregionale banen, studenten, bezoekers, inwoners. Daarvoor is ook beter grensoverschrijdend OV nodig. Onze Euregio is in potentie even krachtig als bijvoorbeeld de Randstad. Uitgebreide samenwerking met onze innovatieve Brightlands Chemelot Campus met zijn wereldwijde aantrekkingskracht is daarbij ook zeer wenselijk.

Het ondernemersklimaat is eerder al uitgebreid genoemd. D66 wil van Sittard-Geleen weer een kloppend hart in de regio maken waar mensen, en dus ook ondernemers, graag naar toe trekken. Daarvoor hebben we naast minder regelgeving ook een aantrekkelijke gemeente nodig waar jong en oud zich thuis voelen en zich kunnen ontplooien.
D66 ziet graag een divers cultureel aanbod, voor jong en oud. D66 is trots op de evenementen in onze gemeente, onze musea, de bibliotheken, het Filmhuis, het concert- en poppodium Volt, onze culturele instellingen, muziekgezelschappen en ons rijke verenigingsleven. De evenementen die zo kenmerkend zijn voor onze gemeente hebben door de COVID-19 pandemie te maken gehad met een forse tegenslag. Samen met de Statenfractie zet D66 zich in voor een noodfonds voor de zwaar getroffen creatieve en culturele sector in Limburg. D66 hoopt dat we vanaf 2022 weer volop kunnen genieten van concerten en theatervoorstellingen en evenementen zoals carnaval, de Sint Joepmarkt, Groove Garden, de Jaarmarkt in Geleen, de Paasmarkt in Born, Mama’s Pride, de MP-feesten, het St. Rosafestival en het Oktoberfeest. D66 ziet daarnaast kansen voor een terugkeer van het straattheaterfestival en nieuwe evenementen gericht op specifieke doelgroepen, zoals een studentenfeest in het centrum van Sittard en livemuziek in cafés.

Wat cultuur betreft benadrukt D66 ook het belang van een betere samenwerking van De Domijnen met andere culturele instellingen in de regio Zuid-Limburg en de Euregio, om zo meer samenhang en synergie te bereiken met het cultureel aanbod in Parkstad Limburg, Maastricht en ook met steden over de grens. Het Toon Hermans Theater in Sittard en andere onderdelen van De Domijnen kunnen zich ook richten op bezoekers uit de Belgische en Duitse grensstreek. Aansluiting van Sittard-Geleen bij een Euregionale museumkaart en een gezamenlijke Euregionale promotie van culturele evenementen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een grensoverschrijdend, aantrekkelijk en complementair cultuuraanbod.

Forum voor Democratie

De afgelopen vier jaar heeft FVD, zoals bekend, nog niet deelgenomen aan de gemeenteraadsverkiezingen en dus nog geen zetels behaald. We kijken ernaar uit de gemeentelijke begroting onder de loep te nemen en de gemeentelijke belastingen voor inwoners te verlagen, de geplande ‘sloop’ van onze natuurgebieden met windmolens en vakantieparken stop te leggen én ondernemers weer hun vrijheid terug te geven door te stoppen met handhaving van de coronamaatregelen.

Gob

2018-2022: In politiek opzicht mag het een turbulente raadsperiode worden genoemd, waarin gob, in het belang van Sittard-Geleen, meermaals over de eigen grenzen (en de eigen schaduw) is gestapt. We formeerden twee keer een nieuwe coalitie en college. Gob heeft daarbij steeds gestreefd naar samenwerking, evenwicht en balans. Ook wisselden raadsleden van partij en kregen we een nieuwe burgemeester.

Ook inhoudelijk kijken we terug op een bewogen periode. Bij de start van de coalitie stond Sittard-Geleen onder preventief toezicht van de provincie. Kort na de start van de coalitie in 2018 bleken er, ondanks eerdere bezuinigingen, opnieuw forse financiële tegenvallers te zijn. Er werden daarom forse bezuinigingsmaatregelen genomen van ruim 11 miljoen euro. Pijnlijke maatregelen waren onvermijdelijk en ook gob moest enkele principes loslaten. Eind 2019 kon een sluitende meerjarenbegroting worden voorgelegd. Daarop besloot de provincie vanaf 2020 weer de lichtere ‘controle achteraf’ van toepassing te verklaren.

In de begroting 2021 werd financiële ruimte gemaakt om enkele bezuinigingen te repareren. Ook kon er weer geïnvesteerd worden in Sittard-Geleen.

En natuurlijk kunnen de afgelopen, bijna, twee jaar bijzonder en bewogen worden genoemd door de aanwezigheid van het coronavirus. Het virus en alle maatregelen die nodig waren om de gevolgen van dit virus te beperken hadden grote impact op de hele samenleving.

2022-2026: We kijken vooral vooruit naar het realiseren van de Toekomstvisie Sittard-Geleen 2030. Die visie biedt houvast voor de komende jaren en voor de koers van Sittard-Geleen. Een visie die nader is uitgewerkt in vijf ‘ontwikkelpaden’ die gob onderschrijft en die richting geven aan de toekomst. Een toekomst waar gob graag deel van uitmaakt en die we mee willen vormgeven. Daarom heeft gob de ambitie weer de grootste partij te worden en willen we opnieuw bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen. In ons programma hebben we onze accenten gezet bij die Toekomstvisie en aangegeven wát we willen bereiken en soms ook hoe we dat willen doen.

PIT

Er zijn altijd zaken die beter kunnen, maar de primaire reden om PIT op te richten is de door ons gewenste verandering van de bestuurscultuur. In de komende raadsperioden willen wij ons inzetten om die te verbeteren, waarbij we zelf het goede voorbeeld geven door voorstellen op de inhoud te beoordelen.

Een ander belangrijk punt is de communicatie met onze inwoners. Te vaak merken we dat inwoners zich niet of te laat gehoord voelen. Voorbeelden hiervan zijn de geplande windmolens in Holtum-Noord en de ontwikkeling van de Schwienswei. We kunnen niet beloven dat alles 100% zal gaan zoals wij het voor ogen hebben, maar we gaan wel ons uiterste best doen. Daarnaast willen we ook in contact blijven met onze inwoners, verenigingen en bedrijven. Niet al onze antwoorden zullen iedereen 100% tot tevredenheid stemmen, maar veel belangrijker is dat we wel een antwoord geven. Daar hebben onze inwoners gewoon recht op!

PUUR

Het vaststellen van een bestuursakkoord zou niet altijd leidend moeten zijn voor de beslissingen in de politiek van onze gemeente. Natuurlijk heeft elke partij en fractie zijn of haar idealen. Met name het belang van grote projecten roept meer dan eens vraagtekens op bij de inwoners, de harde bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben ook effecten gehad in onze gemeente en haar inwoners. Wellicht zouden partijen en fracties na de verkiezingen moeten luisteren naar de inwoners die het allemaal anders willen zien en vandaar uit een coalitie vormen. Als de inwoners het anders willen moeten we het juist anders moeten doen en er dan maar uitkomen met elkaar als gekozen volksvertegenwoordigers. Inschikken in je voorkeuren als politiek en uitvoerbaar maken wat er gekozen wordt. De burgers hebben ook een beeld van hoe het kan en mag, dit zal niet altijd mogelijk zijn maar ons als fractie lijkt het niet meer dan normaal je daar naar te schikken indien mogelijk.

PvdA

2018-2022: In 2018 begon de PvdA met een geheel vernieuwd team. We hebben ons succesvol ingezet voor het behouden van bijzondere bijstand op 110% sociaal minimum (in plaats van de voorgestelde bezuiniging van het college). Door een PvdA-motie is er een proef gekomen met het bijverdienen van een klein bedrag in de bijstand. En ook de verduurzaming van festivals in onze gemeente. Via een motie van ons is er geld vrijgemaakt voor het aanleggen van een voedselbos tussen Geleen en Munstergeleen. We hebben tijdelijke toiletten voor truckers aan de Kampstraat, op de Lindenheuvel geplaatst.

Niet alles lukt natuurlijk. Maar we zijn er wel trots op dat we hier mee bezig ben geweest: We hebben als leeuwen gevochten om de muziekschool open te houden (sluiting was het slechtste besluit van de gemeenteraad in jaren). We hebben tevergeefs geprobeerd om een proef met verplaatsing van de zaterdag(vers)markt in stadsdeel Sittard voor elkaar te krijgen (win-win-win situatie voor horeca, marktkooplieden en cultuurmakers is echt mogelijk).

2022-2026: Ons programma voor de periode 2022-2026 heet: Met hart voor iedereen in Sittard-Geleen. Voor een sterke, sociale en groene gemeente. Een plan van maar liefst 25 pagina’s, waarbij ook inwoners, organisaties en bedrijven toevoegingen hebben gedaan.

Wij zijn van mening dat iedereen mee moet kunnen doen in Sittard-Geleen. Basisvoorwaarden daarvoor zijn waardig werk, een fatsoenlijk inkomen, een duurzame woning en een goede gezondheid. Maar voor brede welvaart en breed welzijn is er meer nodig. Voor breed welzijn is het genieten en ontspannen in de weinige natuur in onze gemeente minstens zo belangrijk als ontmoeting en beleving. Daarom breiden we de Schwienswei uit met het voormalige CIOS-terrein. Dit stuk land geven wij terug aan de natuur.

Er is veel bedrijvigheid in Sittard-Geleen; we zijn de economische motor van Zuid-Limburg. Daar zijn wij trots op. Bruisende, startende ondernemingen op het gebied van de circulaire economie krijgen volop (betaalbare) ruimte in het centrum van Geleen en zo ontstaat ook een betere verbinding met de Brightlands Campus op het voormalige DSM-terrein.

Sittard-Geleen behoort volgens ons een sociaal diverse stad te zijn, waarin alle inkomensgroepen zijn vertegenwoordigd. Voor starters is het anno 2022 nagenoeg onmogelijk om een fatsoenlijke en betaalbare woning te vinden. Of het nu gaat om sociale huur of om koop. De woningvoorraad moet sneller aangepast worden aan de nieuwe werkelijkheid: kleinere huishoudens, meer alleenwonenden, meer ouderen en eenoudergezinnen.
De snelheid waarmee het klimaat verandert is schrikbarend. Dat moeten wij ons aantrekken, ook in Sittard-Geleen. We moeten alles op alles zetten om minder te consumeren en minder CO2 uit te stoten. Dat betekent dat onze huizen in Sittard-Geleen zo snel mogelijk zo energieneutraal mogelijk moeten worden, met extra aandacht voor het voorkomen van energiearmoede. Ook zullen we meer aandacht aan waterregulering en biodiversiteit moeten geven.

De gemeenteraadsverkiezingen gaan over onze gemeente, maar vanzelfsprekend staan wij in verbinding met onze buurgemeenten, met de Provincie Limburg, met Duitsland en België via de Euregio, met Den Haag via onze landelijke PvdA-fractie en met Europa. Door goede relaties op alle niveaus dienen wij optimaal het belang van alle inwoners van Sittard-Geleen.

PVV

2018-2022: Wat hebben wij in Sittard-Geleen allemaal al bereikt de afgelopen raadsperiode? In talloze dossiers hebben we ons zo bekende PVV geluid laten horen. We zijn één van de fracties die het meest actief is geweest met het indienen van schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders over de uitvoering van beleid. Ook hebben we niet stilgezeten door het indienen van heel veel Moties en Amendementen, waarmee we invloed hebben uitgeoefend op de wijze waarop onze gemeente is bestuurd.

2022-2026: De PVV in Sittard-Geleen is er voor u en gaat de komende periode verder met u samen aan de slag binnen onze mooie gemeente. Van ons kunt u de volgende punten verwachten de komende periode:

• Méér vrijheid, zodat we weer gewoon normaal kunnen leven.
• Islamisering en radicalisering tegengaan, géén asielzoekers en AZC’s in onze gemeente.
• Méér woningbouw en afschaffen van voorrang voor statushouders op de woningmarkt.
• Géén Windturbines in onze gemeente, dus ook niet in Holtum-Noord.
• Invoeren van een correctief bindend referendum.
• Géén grootschalig vakantiepark op de ESCS-locatie (redactie: Euregionaal Sport- en Congrescentrum locatie) rondom de Schwienswei.
• Afschaffen hondenbelasting.
• Aanpakken parkeerbeleid en tarieven, streven naar gratis parkeren in de centra.
• Betere en toegankelijkere ouderen- en jeugdzorg.
• Ruimhartige ondersteuning voor mantelzorgers.
• Meer cameratoezicht en boa’s met ruimere bevoegdheden.
• Inspraak door burgers vergroten door platforms, inspraak, referenda en enquêtes.
• De 3 milieuparken blijven open.
• De gemeenteloketten in Born en Sittard worden zo mogelijk heropend.
• De 3 zwembaden in de gemeente blijven open.
• Investeringen in wijken en kernen naar behoefte, niet op basis van verdeelsleutels.
• De ijsbaan en ijshal in Geleen blijven open.
• Stimuleren van Limburgse (volks)cultuur.
• Aandacht voor het Limburgs dialect, de streektaal op de scholen.
• Optimaliseren van het schoolzwemmen.
• Betere signalering en aanpak armoede (met name ook onder kinderen).
• Géén stelselmatige verhoging van de lokale lasten, zoals OZB.
• Stoppen met ego-projecten van bestuurders.
• Gericht sturen op de woningmarkt, voor juiste doelgroep en segment bouwen.
• Geen duurzaamheidsverplichtingen maar klimaatrealisme.
• Meer inzet op groei van werkgelegenheid en de lokale economie.
• Horeca en Middenstand ondersteunen, minder terras- en reclamebelasting.

SPA

Vier gemiste jaren om aan duurzaamheid te werken. De raad en onze inwoners werden buitenspel gezet bij ontwikkelingen rond Chemelot. Draagvlak onder de bevolking bleek een wassen neus bij de windmolens. Doorduwen van school- en sportvoorzieningen in het middengebied door gob waarbij CDA, Stadspartij en GroenLinks kozen voor het pluche in plaats van hun rug recht te houden. Wethouders worden niet afgerekend op het onjuist en/of niet verstrekken van belangrijke informatie aan de raad. Wethouders nemen zonder ruggespraak besluiten die miljoenen kosten en komen daarmee weg, zelfs wanneer er een extern rapport ligt dat dit glashelder aantoont. Etc.

Er is maar één partij in de raad die geen personele wijziging heeft ondergaan: SPA.

Stadspartij

2018-2022: Vanaf 2020 zat de Stadspartij in de coalitie en had de wethouder Ton Raven onder ander portefeuille financiën en sport. In tegenstelling tot de periode daarvoor werd er nu doorgepakt, kwamen de financiën weer op orde. Ondertoezichtstelling Provincie was weg, parkeertarieven parkeergarage Geleen en Zuyderland werden verlaagd, onrendabele Tom du Moulin bikepark werd afgestoten, goedkopere gemeentelijke en ambtelijke huisvesting, voldoende geld voor aanpak verkeersveiligheid en onderhoud.
Daarnaast zorgde de Stadspartij dat er weer een buitenschaakbord werd gemaakt in het centrum van Geleen, dat er een pilot frame-running start voor kinderen met een loopbeperking eens.

2022-2026: Vooruit… Naar een stabiele raad, uitvoering van de toekomstvisie, een goede samenwerking tussen verschillende partijen onderling en hopelijk dankzij een meerderheid van vrouwelijke lijsttrekkers en doordat vrouwen toch op een andere manier vergaderen en tot elkaar staan meer onderlinge verbinding.

VVD

Sittard-Geleen kende jaren van financiële tekorten. Pas na fors ingrijpen van de Provincie kwam daar een einde aan. Dit had tot gevolg dat er flink bezuinigd moest worden. Dat deed pijn bij zowel de burgers als ondernemers. Het is gelukt en daar mogen we best een beetje trots op zijn. Alleen de afspraak om een aantal bezuinigingen terug te draaien zodra het financiële huishoudboekje op orde is werd niet nagekomen. Dat is echt niet oké. Door Corona staat bij veel ondernemers het water aan hun lippen en ook al zijn er versoepelingen in het beleid hun problemen zijn daarbij niet weg. Dat geldt ook voor onze inwoners en verenigingen ook zij moeten in deze moeilijke periode kunnen rekenen op een overheid die oog heeft voor hun noden. Daar past volgens de VVD een overheid bij die de economie ondersteunt en de lasten van inwoners en ondernemers in deze moeilijke periode verlaagd.

Daarnaast kijken we naar alle kansen die er liggen. We willen ons inzetten voor een realistisch groen beleid:

• Een gemeente die klaar staat voor haar inwoners.
• Waar je goed en betaalbaar kunt wonen.
• Met een bloeiende lokale economie.
• In een veilige buurt en thuis.
• Waar slimme en duurzame groene keuzes gemaakt worden.
• Waar verstandige financiële keuzes gemaakt worden.
• Met veel aandacht voor sport en cultuur.